Homehet Caledonische woud
De grove den, feeërieke boom en sleutel tot het oude Caledonische woud
De grove den (Pinus sylvestris) dook op in het zuiden van Groot-Brittannië na het einde van de laatste ijstijd, zo'n 11.000 jaar geleden. 2.000 jaar later bereikte hij Schotland. Nog een 1200 jaar later was de grove den enkel nog te vinden in de Schotse Highlands. Alhoewel de grove den over de hele wereld te vinden is, hebben de Highlands een unieke variant (Pinus sylvestris var scotica). Die is beter bestand tegen het vochtige en winderige weer in Schotland. Toch kon dit niet beletten dat de populatie erop achteruit ging. Die achteruitgang startte zo'n 4500-3500 jaar terug ten gevolge van klimaatverandering (nog natter weer en de groei van de turfgebieden) in combinatie met menselijke interventies (het rooien van de bomen, het afbranden van de heide zodat die opnieuw kon schieten, en schapen en herten die alles kapot eten). 
Die achteruitgang ging eerst gestaag maar dan steeds sneller tot er een keerpunt kwam. Oude, alleenstaande dennen (granny dennen) kunnen niet op tegen grazende dieren die de weinige stekken meteen opeten. Vandaag rest er minder dan 20.000 ha van het oude dennenwoud en zo'n 10.000 ha van 'nieuw' natuurlijk dennenwoud (daterend van na 1750). De mens blijft dus cruciaal om de laatste restanten van het oude Caledonische woud te beheren en beschermen.
In het Caledonische woud is er niet enkel den, maar ook berk. Het plaatje is helemaal compleet als er o.a. ook lijsterbes en jeneverbes te vinden is. Maar mijn interesse gaat natuurlijk naar de den (als de badge van de MacGregors). In zijn jonge jaren is de stam oranje-rood en later kleurt hij eerder roodbruin. Ze worden doorgaans zo'n 250 jaar, maar in Glen Loyne - ten noordwesten van Fort William - kan je dennen vinden die zo'n slordige 550 jaar oud zijn.
De vorm van de boom hangt af van de bodem. Op goedgedraineerde, zanderige bodems vind je grote, rechte bomen van wel 25 meter. Op drassige grond daarentegen zie je verwrongen en kleinere bomen die nauwelijks twee meter worden, ook al zijn ze een eeuw oud.
Wat eens een gigantische vlakte van dennen was, is nu gereduceerd tot "hoekjes" verspreid over de Highlands. Hieronder kan je enkele foto's vinden en een korte beschrijving van een van die hoekjes.
Als je zelf de restanten van het Caledonische woud wil bezoeken, is er het boek: "The Ancient Pinewoods of Scotland - a Travellers' Guide" van Clifton Bain. In de titel lees je dat het een reisgids is, maar het boek is te zwaar om mee te sleuren in een rugzak. Het blijft wel zeer interessante lectuur.
Je kan ook zelf meewerken aan het herstel van het Caledonische woud. Via Trees for Life kan je bomen sponsoren. De VZW kocht een gebied in Dundreggan op en probeert zo de twee restanten van Glen Moriston en Glen Affric te verbinden. Dankzij een van mijn metekinderen ben ik de trotse sponsor van twee bomen.
De Zuidergroep
De Zuidergroep van het Caledonische woud bestaat uit zes gebieden:
1. Black Mount met (a) Glen Fuar, (b) Doire Darach en (c) Crannach
2. Glen Orchy met (a) Allt Broighleachan en (b) Allt Coire Bhiocair
3. Tyndrum
4. Glen Falloch
5. The Black Wood of Rannoch
6. Meggernie
Black Mount
Je kan alle drie bossen zien als je wandelt tussen Inveroran en Bridge of Orchy. Aan Inveroran kan je Glen Fuar zien.
De asfaltweg tussen Bridge of Orchy en Inveroran is perfect om Doire Darach ('het eiken-bosjes') te ontdekken en Màm Carraigh (de heuvel die deel uitmaakt van de West Highland Way) biedt een prima panorama op dit stukje bos.
 |
 |
 |
Binnenin de afsluiting vindt je een prachtige mix van oude, volwassen en piepjonge dennenbomen.
Het bos van Crannach flirt met de spoorweg tussen Bridge of Orchy en Rannoch. Vroeger zag dit bos serieus af van vuurvonken die een deel van het bos in de fik zetten.
De wandeling richting Crannach gaat langs de munro Beinn Achaladair.
Glen Orchy
Allt Broighleachan (turbulente waterloop) kan je bereiken als je de Orchy rivier oversteekt aan Eas Urchaidh (waterval van de enge pas).
Allt Coire Biochair (waterloop van het woud van de dominee) ligt een beetje meer noordwaarts en er zijn plannen om de twee gebieden via natuurlijke regeneratie met elkaar te verbinden. In de huidige toestand zie ik dat nog niet gebeuren.
De enige merkbare verandering die ik tussen 2010 en 2014 aan Allt Broighleachan gezien heb is de spectaculaire groei van de berken die de dennen bijna verzwelgen.
 |
 |
 |
Het pad naar Allt Coire Biochair is een totale ramp. Het is begroeid met ordinaire kerstbomen en de (tijdelijke) "oplossing" is om wandelaars van het pad te bannen. Wij gaan niet akkoord.
Tyndrum
De wandeling richting het Tyndrum bos begint aan de parking van Dalrigh, een beetje ten zuiden van Tyndrum. Er staan prachtige individuele dennen, maar van regeneratie is hier geen sprake.
 |
 |
 |
Webdesign by S. MacGregor 
Wie & waarom Contact